Je gazon beluchten is naast maaien, bemesten, sproeien en verticuteren een van de belangrijkste taken die je als eigenaar van een gazon hebt. Het is namelijk belangrijk dat ook jouw gazon voldoende toegang tot luchttoevoer heeft. Ongeveer op dezelfde wijze als dat de mens behoefte heeft aan frisse lucht. Zonder frisse lucht ga je namelijk al snel tegen allerlei problemen aanlopen. Dit geldt dus ook voor jouw gazon.
In dit artikel gaan we dieper in op alles wat met het gazon beluchten te maken heeft. Denk daarbij bijvoorbeeld aan de redenen om je gazon te beluchten. Of aan het juiste moment om dit te doen.
Hier komt al met al nog best veel bij kijken. Op het moment dat je een gazon hebt, is het daarom belangrijk om je op de juiste wijze te laten informeren. Aan het eind van dit artikel weet je precies hoe je jouw gazon moet beluchten en wat je daarbij allemaal nodig hebt.
Maar laten we beginnen met je te informeren over wat je gazon beluchten nu eigenlijk precies is.
Wat is gazon beluchten?
Om je gazon te beluchten, moet je ervoor zorgen dat het meer toegang heeft tot lucht. Dat je mogelijke barrières voor het gazon zoveel mogelijk wegneemt. Vandaar ook dat je gazon beluchten bestaat uit het prikken van gaten in het gazon. Door gaten te prikken ben je namelijk in staat om de weg vrij te maken voor lucht om de grond binnen te dringen.
Al met al is je gazon beluchten een relatief simpel proces. En dan hebben we het echt over wat er precies plaatsvindt op het moment dat je je gazon belucht. Je prikt als het ware rechtstreeks gaten in het gazon zelf. Dit klinkt misschien niet al te gazonvriendelijk. Echter is het de manier waarop je dit doet die ervoor zorgt dat gazon er minimaal onder te lijden heeft. Maar dat is iets waar we later in dit artikel op terugkomen.
Waarom gazon beluchten?
Er zijn verschillende redenen voor het moeten beluchten van jouw gazon. Zoals eerder al even kort aangegeven, heeft een tekort aan luchttoevoer allerlei negatieve effecten op jouw gazon. Het is dan ook zaak om je zo snel mogelijk over dit onderwerp te laten informeren. Hierdoor weet je zeker dat de specifieke negatieve effecten niet bij jou op je gazon van toepassing gaan zijn.
Opstapeling van kooldioxide
Op het moment dat het gazon te weinig lucht krijgt, betekent dit ook dat er te weinig lucht kan ontsnappen. Met andere woorden; er blijft meer in de bodem hangen. Dezelfde lucht wordt als het ware gerecycled, op het moment dat dit nergens naartoe kan.
Op jouw gazon ontstaat na verloop van tijd een bepaalde viltlaag. Tezamen met een dichte bodem, zorgt dit ervoor dat lucht in de bodem blijft hangen. Of net erboven. Deze lucht bestaat vaak grotendeels uit kooldioxide. En deze kooldioxide kan dus niet ontsnappen. Wat gebeurt er dan? Er vindt een opstapeling van kooldioxide plaats. Voor je het weet, zit er veel te veel kooldioxide in de bodem. Dit is niet iets waar jouw gazon erg blij van wordt.
Gaat opname water en voedingsstoffen tegen
Een direct resultaat van de hierboven genoemde opstapeling van kooldioxide is dat wortels niet meer in staat zijn om water en voedingsstoffen op te nemen. Zeker in de warmere maanden levert dit een zwaar negatief effect op. De wortels hebben het dan sowieso al moeilijk om aan voldoende vocht te komen. Op het moment dat ze dan ook nog eens worden tegengewerkt, is het negatieve effect maximaal. Via de verdamping van het blad gaat er veel vocht verloren. Dit moet dan op een andere manier weer worden bijgevuld.
Het vervelende is dan dat zelfs veel sproeien geen zin heeft. De opgehoopte kooldioxide vormt namelijk echt een blokkade. Het maakt dan niet uit dat je zelf besluit een beetje bij te sproeien. Het gras droogt langzaam maar zeker steeds verder uit.
Hetzelfde geldt voor de opname van voedingsstoffen. Ook dit proces werkt een stuk minder efficiënt. Hierdoor krijgt het gras niet alles binnen wat het nodig heeft. Uiteindelijk zal je aan allerlei symptomen merken dat het gras gewoonweg water en voedingsstoffen mist.
Het tekort aan water en voedingsstoffen gaat er op termijn toe leiden dat het gazon uitgeput raakt. Het wordt dan bruin van kleur. In het ergste geval sterven grote stukken van het gras zelfs helemaal af.
Onvoldoende watertoevoer naar wortels
Naast de verminderde mogelijkheid om water op te nemen, bestaat er ook een goede kans dat het water de wortels zelfs helemaal niet bereikt. Dit is bijvoorbeeld het geval bij dichtgeslagen grond. Dichtgeslagen grond kan het gevolg zijn van een voetpad door het gazon heen. Iedereen loopt bijvoorbeeld altijd via hetzelfde stukje van de ene naar de andere kant. Hierdoor zitten er nauwelijks nog openingen in de bodem.
Zelfs wanneer je dan voldoende of zelfs meer dan voldoende water sproeit, sijpelt er maar mondjesmaat water naar beneden. Te weinig voor het gras om te overleven. Zelfs wanneer je het wel in de bodem ziet verdwijnen, bestaat er een goede kans dat dit dan direct daarna de verkeerde kant op loopt. Door je gazon te beluchten loopt het water voortaan weer gewoon recht naar beneden. Rechtstreeks richting de wortels die zich in de bodem bevinden.
Onvoldoende zuurstoftoevoer
Verder raakt ook de toevoer van zuurstof richting de bodem volledig in de knel. De bodem kan zowel zonlicht als ook zuurstof goed gebruiken. Jouw gazon gaat hier namelijk van groeien. Hoe meer zuurstof, hoe beter. Is de grond echter volledig dichtgeslagen op sommige plekken? Of zijn er een lange tijd bijvoorbeeld veel te veel stukken gras van het grasmaaien blijven liggen? Dan is het tijd om in te grijpen. Er bestaat een goede kans dat de zuurstoftoevoer niet langer voldoende is.
Dit is bijvoorbeeld goed te herkennen aan het feit dat het gras minder snel groeit. Heb je het gazon al een tijdje niet of zelfs nog nooit belucht? Dan bestaat er een goede kans dat dat de reden is voor het minder snel groeiende gras.
Maakt het gras groener
Misschien nog wel de grootste reden om te beginnen met het beluchten van jouw gazon is dat het deze groener maakt. Hoe gezonder het gras namelijk is, hoe groener de kleur ook wordt. Zo groeit het gras niet alleen iets sneller, maar ziet het er ook een stuk beter uit.
Visueel gezien is een zo groen mogelijk gras natuurlijk enorm aantrekkelijk. Het maakt daarbij niet uit waar jouw gazon precies ligt. Iedere keer dat je het ziet, zorgt het dan voor een glimlach op je gezicht. Dit in tegenstelling tot een slecht belucht gazon, waarbij de bruine plekken worden afgewisseld door de kale plekken.
Dat is iets waar eigenlijk niemand blij van wordt.
Hoe gazon beluchten?
Nu je weet wat het gazon beluchten precies is en waarom het belangrijk is, is het tijd om ons te focussen op het ‘hoe’. Want ook dat is natuurlijk niet onbelangrijk. Je moet het uiteindelijk wel op de juiste manier aanpakken. Het is de enige manier om ervoor te zorgen dat je ook zelf gebruik gaat maken van de vele voordelen van een goed belucht stuk gras.
Allereerst is het belangrijk om gebruik te maken van het juiste gereedschap. Het is namelijk niet mogelijk om je gazon beluchten volledig met de hand aan te pakken. Net als bij veel andere werkzaamheden op en rond jouw gazon, heb je ook hierbij het juiste gereedschap nodig. Op de verschillende opties die je hierbij hebt, komen we later in dit artikel terug.
Allereerst gaan we ons even focussen op hoe diep je het gazon moet beluchten.
Gazon beluchten; hoe diep?
In principe is het ideaal om bij het gazon beluchten te kiezen voor gaten van zo’n 5 a 10 centimeter diep. Qua doorsnede van het bijbehorende gat moet je dan denken aan ongeveer een centimeter.
De diepte van 5 a 10 centimeter is belangrijk om ook de dieper gelegen gedeelten van het grond te bereiken. Het is namelijk niet zo dat het vaak al voldoende is om slechts 1 centimeter diep te prikken. Het enige dat je daarmee bereikt, is dat de toplaag een beetje doordrongen is. Echter is dit niet voldoende om de bestaande problematiek op te lossen. Zo blijft de kooldioxide gewoon zitten in de dieper gelegen gedeeltes van jouw gazon.
Door 5 a 10 centimeter diep te prikken, komt de kooldioxide maximaal vrij. Bovendien sijpelt er hierdoor veel meer op een evenredige wijze water in het gazon. Daardoor is het effect van het bereiken van een dergelijke diepte om meerdere redenen effectief. Alle nadelen van een slecht belucht gazon worden er als het ware mee tegengaan.
Daarbij is het ook belangrijk om de individuele gaten van een voldoende grote diameter te voorzien. Wat je anders namelijk krijgt, is dat deze beluchting maar van tijdelijke aard is. De gemaakte gaten waaien bijvoorbeeld alweer snel dicht. Of je loopt er een aantal keer overheen en meteen ben je weer terug bij af. Dat heeft al met al weinig zin. Je wilt wel een maximaal resultaat behalen bij de inspanningen die je doet.
Met dat in het achterhoofd speelt ook de timing nog een belangrijke rol.
Wanneer gazon beluchten?
Net als met veel andere activiteiten met betrekking tot het gazon, speelt timing een rol. Je wilt je gazon het liefst beluchten op het best mogelijke moment. Niet alleen is het effect dan maximaal, maar het zorgt er ook voor dat je niet op korte termijn alweer hoeft te beluchten.
Wat je in de praktijk vaak ziet, is dat specifieke gedeeltes van het gazon meer behoefte hebben aan beluchting dan anderen. Dit heeft bijvoorbeeld te maken met het eerdergenoemde voetpad. Je loopt bijvoorbeeld altijd over een specifiek gedeelte van het gras heen.
Deze constatering doet je misschien denken dat het niet nodig is om het gehele gazon altijd maar te beluchten. Echter raden we het wel aan om dit te doen. Ook andere gedeelten van het gazon hebben er uiteindelijk namelijk alleen maar baat bij. Wel is het een goede optie om deze gedeelten net wat meer aandacht te besteden.
Hetzelfde geldt voor stukken van je gazon die bruin beginnen te kleuren.
Daarnaast is er bij de volgende situaties zeer waarschijnlijk behoefte aan het beluchten van jouw gazon:
- Spelende kinderen: Spelende kinderen gaan vaak flink tekeer op het gras. Bovendien maken zij over de gehele breedte van het gazon gebruik van het gras. Het is dan goed mogelijk dat er een aantal gedeelten flink dicht gestampt zijn. Al helemaal wanneer er een glijbaan, een opblaaszwembad of een ander speeltuig aan te pas komt. Je doet er daarom goed aan om net voor en net na de aanwezigheid van spelende kinderen het gras te beluchten. Zo kan het er daarna weer even tegenaan.
- Aanhoudend droog weer: Hetzelfde geldt voor aanhoudend droog weer. Bij aanhoudend droog weer is er vanzelfsprekend minder regenval. Hierdoor hebben de wortels in de bodem sowieso al te maken met een vochttekort. Het wordt dan extra vervelend voor ze wanneer de watertoevoer van bovenaf ook nog allerlei beperkingen kent. Bijvoorbeeld door de aanwezigheid van kooldioxide. Of doordat het gazon simpelweg compleet dicht zit. Bij aanhoudend droog weer is het belangrijk om vaker dan normaal te beluchten. Hier ga je al snel de voordelen van merken.
- Mosvorming: Mosvorming is met betrekking tot goede beluchting gevaarlijk voor jouw gazon. Gazon heeft namelijk in de basis een afdekkende werking. Dat wil zeggen dat het weinig water, lucht, zonlicht en voedingsstoffen laat doordringen tot op diepere stukken in het gazon. Ook hier gaan de wortels weer negatieve effecten van merken. Bij mosvorming is het bovendien een goed idee om het mos in z’n geheel weg te halen. Mos concurreert namelijk ook voor ruimte. Hierdoor heb je uiteindelijk minder gras op je gazon staan dan in potentie mogelijk zou zijn. Klik hier voor meer over mos in het gazon
- Overige vormen van overmatig gebruik: Tot slot kun je ook de overige vormen van overmatig gebruik van het gazon onder één noemer gooien. Denk aan zaken als barbecueën, voetballen en zelfs zonnebaden op een handdoek. Wanneer deze processen zich vaak herhalen, moet je ervoor zorgen dat je de negatieve effecten tegengaat. Het is zaak om na deze activiteiten tijdig het gazon te beluchten.
Gazon beluchten najaar
Het najaar is bij uitstek geschikt om het gazon in te beluchten. In deze periode begint de regenval in ons land ook steeds meer op gang te komen. Je doet er dan goed aan om de omstandigheden voor het gazon te maximaliseren. Zeker gezien de temperatuur langzaam maar zeker begint te dalen en ook het aantal zonuren waarschijnlijk afneemt. Met het beluchten van het gazon in het najaar zorg je ervoor dat het op een goede manier de winter in gaat.
Let daarbij wel op dat het om gras gaat dat in de koude maanden groeit. Het najaar en de winter zijn dan juiste de periodes dat het gras zoveel mogelijk wil gaan groeien. Dit zijn vanzelfsprekend dan ook de maanden dat ze zo goed mogelijk water en voedingsstoffen willen opnemen.
Daarnaast heb je ook gras dat juist in de warme maanden groeit. Je doet er dan goed aan om juist in het voorjaar voor beluchten te kiezen. Het is dan net voor het warme seizoen in een optimale staat om water en voedingsstoffen op te nemen. Je hoeft niet bang te zijn dat er dan op korte termijn uitdroging plaatsvindt.
Gazon beluchten winter
Verder is het ook belangrijk om de winter nog even te noemen. Wanneer de vorst er namelijk aan zit te komen, is het belangrijk om het gras nog voortijdig te beluchten. Doordat er vorst optreedt, wordt de bodem namelijk een stuk harder. Wanneer deze dan dicht zit, is het niet makkelijk weer open te krijgen. Je kunt er dan maar beter alvast vroeg bij zijn. Zo krijgt het gazon ook bij vorst gewoon nog voldoende lucht.
Daarnaast gaat het gazon gedurende de winterse omstandigheden ook flink dichtslibben. Veel eigenaren van een gazon doen er daarom goed aan om deze richting het einde van de winter normaals te beluchten. Jouw gras gaat dan maximaal voorbereid de iets warmere periode tegemoet.
Weersomstandigheden en beluchten
Bepaalde weersomstandigheden zijn in staat om jouw schema qua beluchten om te gooien. Zoals hierboven genoemd, is de komst van vorst zo’n specifieke situatie.
Echter geldt dit dus ook voor extreme droogte. Wanneer het voor een langere periode droog blijft, gaat er veel vocht in planten verloren. Ook in gras. Dit verdampt via de bladeren. Het is dan belangrijk dat het vochtgehalte van het gazon steevast wordt bijgevuld. En daarbij is het dan weer belangrijk dat je voldoende sproeit en er daarnaast voor zorgt dat de kooldioxide uit de bodem verdwijnt. Met je gazon beluchten sla je dan twee vliegen in één klap.
Tot slot moet je ook nog rekening houden met forse regenval. Wanneer het hard regent en er blijven veel plassen op het gazon liggen, dan zit deze dus deels dicht. Je doet er dan goed aan om even wat gaatjes in het gazon te prikken. Niet alleen geef je het gazon dan meer lucht en ervaart het de andere eerder genoemde voordelen; je voorkomt ook dat je gazon ‘verdrinkt’. Wanneer het te lang onder water staat, heeft ook dat namelijk weer allerlei negatieve effecten tot gevolg.
Gazon beluchten gereedschap
Zoals beloofd, gaan we ook nog even dieper in op de verschillende soorten gereedschap die je voor het beluchten van je gazon kunt gebruiken. Het is namelijk zeker niet het geval dat je dit maar op één manier kunt doen. Hier zijn verschillende oplossingen voor te bedenken. Laten we ze één voor één langslopen. Je kunt dan uiteindelijk zelf beslissen welke optie jij persoonlijk het beste vindt.
Allereerst gaan we ons even focussen op hoe diep je het gazon moet beluchten.
Gazon beluchten prikrol
Een prikrol is uitstekend gereedschap om een gazon mee te beluchten. Door middel van een prikrol prik je namelijk kleine gaatjes in de toplaag van het gazon. Het is geen al te invasieve manier ten opzichte van het gras. Dit betekent dan ook dat je het gebruik van de prikrol met regelmaat kunt herhalen. Denk aan een frequentie van zo’n 1x per maand.
Het fijne van een prikrol is dat het amper te zien is dat je het gazon hebt belucht. En dat terwijl het gazon wel de vele voordelen van beluchten ervaart. Let wel op dat een fiks verdikte bodem hier weinig baat bij heeft. Je moet dan op zoek naar het grovere geschut.
Gazon beluchten beluchtingssandalen
Gazon beluchtingssandalen zijn een relatief bekende manier van het beluchten van je gazon. Je trekt deze sandalen met diepe pinnen aan en gaat vervolgens over het gras heen lopen. De stalen pinnen aan de onderkant boren zich in de bodem van het gazon. Er vindt daardoor automatisch beluchting plaats.
Dit is een van de minst intensieve manieren van het beluchten van je gazon. Menig tuinliefhebber zal dan ook aangeven dat dit de favoriete methode is. Het duurt niet lang. En bovendien vereist het maar weinig inspanning. Zelfs op latere leeftijd is het dus bij uitstek geschikt.
Gazon beluchten machine
Wanneer je het echt serieus wilt aanpakken, doe je er goed aan om voor een beluchtingsmachine te kiezen. Hierbij is je eigen benodigde inspanning pas echt minimaal.
Een dergelijke machine gaat te werk door zich in de bodem te graven en vervolgens kleine stukjes grond omhoog te trekken. De grootte hiervan doet ongeveer denken aan de grootte van een kurk. Hierdoor komt de grond los en ontstaat er dus ruimte voor lucht, water en allerlei voedingsstoffen om diep de grond binnen te dringen. Perfect voor de wortels.
Gazon beluchten riek
Tot slot kun je ook altijd nog kiezen voor een speciale riek om jouw gazon te beluchten. Een riek moet je echt zien als een handprikker. Je gaat hiermee dus handmatig aan de slag om kleine gaatjes in de bodem van jouw gazon te krijgen.
Met een riek maak je per 10 centimeter een gat van zo’n 10 centimeterdiep. Zo maak je op een gestructureerde wijze gaten in de bodem van het gazon. Dit is opnieuw voldoende voor water, lucht en voedingsstoffen om de diepere regionen van het gazon te bereiken. Let daarbij wel op dat dit een relatief intensieve manier is om je gazon te beluchten.
